Τo ΕΚΟΜΕ, σε συνεργασία με την Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού & Γενικής Παιδείας και τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ), ψηφιοποιεί το ηχητικό αρχείο καταγραφής όλων των εκδηλώσεων της Εταιρείας Σπουδών που χρονολογείται από το 1972. Πρόκειται για σπάνιο και εξαιρετικά ενδιαφέρον ηχητικό υλικό καθώς αποτυπώνει την εξέλιξη της νεοελληνικής σκέψης στη διάρκεια της μεταπολίτευσης.
Με αφορμή την 27η Οκτωβρίου, ημέρα που έχει καθιερωθεί από την UNESCO ως «Παγκόσμια Ημέρα Οπτικοακουστικής Κληρονομιάς», αλλά και την γενέθλια ημέρα του ποιητή Κώστα Καρυωτάκη (30/10/1896) δημοσιεύουμε την ανάγνωση ποιημάτων του Κώστα Καρυωτάκη από τον Τίτο Πατρίκιο που εντάσσονται στον γενικό τίτλο “Νεοελληνικός λόγος: τα κείμενα και η φωνή τους ” (22/02/1989). Ο Τίτος Πατρίκιος διαβάζει Κ. Καρυωτάκη και μοιράζεται με το κοινό ιστορίες για τη ζωή και το έργο του ποιητή, καθώς και την επιρροή που είχε η ποιητική του Καρυωτάκη στη δική του εργογραφία.
Γίνεται συγκριτική αναφορά στους πρώτους συγγραφικούς στίχους του Καρυωτάκη που αφορούν στη βύθιση του Τιτανικού το 1912, καθώς και το τελευταίο του σημείωμα το 1928, μετά την αποτυχημένη του απόπειρα αυτοκτονίας και τη σχέση του ποιητή με τη θάλασσα.
Ο Τίτος Πατρίκιος διαβάζει ένα από τα λίγα πεζά κείμενα του Καρυωτάκη, Κάθαρσις (17:44- 21:47), μεταφρασμένα ποιήματα από τον Καρυωτάκη: Βασιλιάς σε σκοτεινή χώρα του Σαρλ Πιερ Μπωντλαίρ (39:12-40:12), Μπαλάντα των κυριών του παλαιού καιρού του Φρανσουά Βιγιόν (1:36:40) και απαγγέλει χρονολογικά ποιήματα από τις συλλογές:
- «Ὁ πόνος τοῦ ἀνθρώπου καὶ τῶν πραγμάτων» (26:33 έως 35:45):
Μυγδαλιά, Gala, Θάνατοι
- «Νηπενθή» (36:30 έως 59:45):
Οι στίχοι μου, Δον Κιχώτες, Ποιητές, Μπαλάντα στους άδοξους ποιητές των αιώνων, Δέντρο, Στροφές (1), (3), (5), (10), Γραφιάς, Αθήνα, Μόνο, Ύπνος, Του αδερφού μου.
- «Ἐλεγεῖα καὶ Σάτιρες» (1:00:48 έως 1:36:40):
Δέντρα μου…, Οι αγάπες, Ω Βενετία…, Ηλύσια, Σαν δέσμη απὸ τριαντάφυλλα |Ωδή σε ένα παιδάκι, Κιθάρες, Ποια θέληση Θεού μας κυβερνάει, Τι να σου πω…, Τάφοι, Όταν άνθη εδένατε, Διάκος, Byron, Στο άγαλμα της ελευθερίας που φωτίζει τον κόσμο, Εις Ανδρέαν Κάλβον, Αποστροφή, Όλοι μαζί, Δημόσιοι υπάλληλοι, Ὑποθῆκαι, Ὠχρὰ σπειροχαίτη, Η παιδιας και το νεκροταφείον, Μικρή ασυμφωνία εις Α μείζον, Σταδιοδρομία, Εμβατήριο πένθιμο και κατακόρυφο, Ιδανικοί αυτόχειρες, Δικαίωσις.
- τα κείμενα του τέλους (1:39:00)
Αισιοδοξία, Όταν κατέβουμε τη σκάλα, Πρέβεζα.
Λίγα λόγια για τους δύο λογοτέχνες
- Ο Κώστας Καρυωτάκης (1896-1928), «ο ποιητής που έσκυψε πολύ στο χείλος των αβύσσων», υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος εκφραστής της λογοτεχνικής γενιάς του ’20. Η ποίηση του ανανεώνει τον ποιητικό λόγο και διαμορφώνει τις συνθήκες που θα φέρουν στα ελληνικά γράμματα την εμβληματική γενιά του ’30. Ο Καρυωτάκης σπούδασε Νομική, διορίστηκε για πρώτη φορά στη Νομαρχία Θεσσαλονίκης το 1919 και έκτοτε ξεκίνησαν οι συνεχείς μεταθέσεις του εξαιτίας και της συνδικαλιστικής του δράσης. Τελευταία του μετάθεση εκείνη στην Νομαρχία της Πρέβεζας ως υπάλληλος του Γραφείου Εποικισμού και Αποκαταστάσεως Προσφύγων. Αυτοκτονεί στις 21/07/1928.
- Ο Τίτος Πατρίκιος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1928. Έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και κινδύνεψε να εκτελεστεί για την αντιστασιακή του δράση από συνεργάτες των Γερμανών. Στους δύσκολους μετεμφυλιακούς χρόνους εξορίστηκε και διώχθηκε για τις ιδέες και την δράση του. Οι εμπειρίες της Αντίστασης και του Εμφυλίου έχουν επηρεάσει βαθιά το έργο του. Θεωρείται από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς ποιητές, ενώ υπηρέτησε τα γράμματα και μέσα από το περιοδικό Επιθεώρηση Τέχνης. Έργα του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, τα φλαμανδικά, τα γερμανικά και τα ολλανδικά.
Ακούστε το ηχητικό απόσπασμα εδώ.